W czasach średniowiecznych ziemie, na których obecnie znajdują sie Pabianice i okoliczne miejscowości, nazywano Chropami. Pod koniec XI wieku żona księcia Władysława Hermana, Judyta, przekazała je Kapitule Krakowskiej, dzięki której Pabianice w połowie XIV wieku uzyskały prawa miejskie. W mieście składali wizyty królowie polscy ( m.in. Władysław Jagiełło i Kazimierz Jagiellończyk). Gościł tutaj także znany kronikarz Polski Jan Długosz. W 1535 r miasto uzyskało od Zygmunta Augusta przywilej na tworzenie cechów rzemieślniczych. W drugiej połowie XVI w. Kapituła Krakowska wzniosła dwór oraz kościół . W 1796 r. miasto zostało przejęte przez administrację pruską. W 1820 r Pabianice wyznaczono na osadę fabryczną dekretem namiestnika Królestwa Polskiego. Wybudowano kościół ewangelicko-augsburski i synagogę.
Dawna fabryka Krusche-Ender
W drugiej połowie XIX w. w Pabianicach dominował przemysł włókienniczy ( firmy R. Kindlera i Krusche-Endera). Dalszy rozwój miasta przyniósł przełom XIX i XX w. W 1900 r. połączono Pabianice z Łodzią elektryczną linią tramwajową, 1901 r. przy kolejowej trasie Warszawa-Kalisz wybudowano dworzec kolejowy, a w 1909 r szpital miejski i bank.
Dworzec kolejowy w Pabianicach
W czasie I wojny światowej powstało gimnazjum żeńskie. W okresie dwudziestolecia międzywojennego w Pabianicach wybudowano nową centralę telefoniczną, przeprowadzono elektryfikację miasta, wybudowano domy spółdzielcze. Powstały kluby sportowe, biblioteki, towarzystwa społeczne, szkoły.
We wrześniu 1939 r. w obronie Pabianic z wojskami hitlerowskimi ciężkie boje toczył XV Pułk Piechoty „Wilków”. Od listopada 1939 r. Pabianice znalazły się na terenie administracyjnym III Rzeszy tzw. Kraju Warty. W 1942 r. Niemcy unicestwili 8 tys. żydów zamieszkujących pabianickie getto. W czasie wojny ( 1941 r. ) w obozie koncentracyjnym w Oświęcimiu zamordowany został ojciec Maksymilian Maria Kolbe, który przez kilka lat mieszkał w Pabianicach. 19 stycznia 1945 r. miasto zostało wyzwolone spod okupacji hitlerowskiej.
Pomnik Jana Pawła II przy Kościele Św. Maksymiliana Marii Kolbe w Pabianicach