Podpisując umowę np. na wykonanie usługi ( np. mebli) czy zakup ( np. samochodu, domu ) musimy wiedzieć jakiej formy przedpłaty dokonujemy, czy jest to zaliczka, czy zadatek.
Zadatek - przedpłata finansowa, która zabezpiecza realizację umowy i chroni interesy obu stron umowy. Jeżeli umowa nie zostanie wykonana np. przez kupującego czy zlecającego usługę, w chwili zerwania przez siebie umowy, straci całą wpłaconą kwotę. Sprzedający czy przyjmujący zlecenie z kolei, jeśli nie dojdzie do realizacji umowy z jego winy, będzie musiał zwrócić wpłacony zadatek dwukrotnie wyższy.
Dlaczego warto wybrać zadatek ?
Zadatek pozostanie w naszych rękach jeśli za niewykonanie umowy odpowiada druga ze stron. W pierwszej kolejności powinniśmy sporządzić oświadczenie o odstąpieniu od umowy i złożyć go drugiej ze stron. Jeśli to my wpłaciliśmy zadatek, ale umowa została rozwiązana nie z naszej winy, możemy domagać się zwrotu podwójnej jego wartości. W przypadku, gdy żadna ze stron nie ponosi odpowiedzialności za niezrealizowanie postanowień umownych lub odpowiedzialność taką ponoszą obie strony zadatek musi zostać zwrócony w tej samej wysokości. Jeśli umowa została zerwana z naszej winy tracimy wpłacony zadatek.
PRZYKŁAD NR 1
Ewa zamówiła wykonanie bramy wjazdowej i ogrodzenia wpłacając zadatek w wysokości 5 000 złotych. Przyjmujący zlecenie z niewiadomych powodów nie rozpoczął zobowiązania w terminie wskazanym w umowie, wobec czego Ewa po wcześniejszym wezwaniu do wykonania świadczenia, rozwiązała umowę żądając zwrotu zadatku w podwójnej wysokości czyli kwoty 10 000 PLN.
PRZYKŁAD NR 2
Ewa, zleciła salonowi sukien wieczornych, sprowadzenie sukni ślubnej wybranej z katalogu, wpłacając zadatek w wysokości 1 000 złotych. Po przemyśleniach postanowiła zrezygnować z zamówionej sukni, tym bardziej, że znalazła suknie z wybranego katalogu w innym salonie za dużo niższą cenę. Poprosiła o rozwiązanie umowy, oczekując zwrotu zadatku. Niestety przyjmujący zlecenie sprowadzenia sukni nie zwróciła pieniędzy mając takie prawo.
Pamiętaj ! Zadatek jest zdefiniowany w kodeksie cywilnym i można powołać się na zapisy art. 394 k.c. w przypadku braku woli jego zwrócenia przez przyjmującego zlecenie.
CZYM JEST ZALICZKA ?
W przeciwieństwie do zadatku, zaliczka nie jest zdefiniowana w przepisach kodeksu cywilnego Normy dotyczące umów wzajemnych odnoszą się do tego zagadnienia. Zgodnie z art. 487 § 2 K.c. umowa jest uważana za wzajemną, gdy obie strony zobowiązują się do wykonania wzajemnych świadczeń. Zaliczka nie spełnia funkcji zabezpieczającej umowę tak jak zadatek.
W przypadku zaliczki konsumentowi łatwiej jest zrezygnować z umowy, ponieważ nie wiąże się to z utratą wpłaconych pieniędzy, tak jak w przypadku zadatku. Oznacza to, ze przy zawarciu umowy i wpłaceniu zaliczki, po rozwiązaniu umowy możemy żądać jej zwrotu, a sprzedawca czy usługodawca jest zobowiązany do jej zwrotu.
PRZYKŁAD NR 3
Ewa zamówiła salę na imprezę okolicznościową wpłacając zaliczkę w wysokości 300 złotych. Po tygodniu rozwiązała umowę żądając zwrotu zaliczki, którą przyjmujący zlecenie jest zobowiązany zwrócić.
Zaliczka a zadatek - podstawowe różnice? Jak widzimy, jedną z głównych różnic między nimi jest obowiązek zwrotu, w przypadku niezrealizowania warunków umowy. O ile zaliczkę wpłaca się i można ją odzyskać, o tyle sprawa komplikuje się przy zadatku. Co do zasady, środki są wpłacane na konto drugiej strony lub przekazane w gotówce, z tym jednak zastrzeżeniem, że dla celów dowodowych potwierdzenie tego faktu musi znaleźć się w umowie. W przeciwnym razie trudno będzie dochodzić którejś ze stron swoich praw. To samo dotyczy wypadku, gdy niewykonanie umowy nastąpiło wskutek okoliczności, za które żadna ze stron nie ponosi odpowiedzialności albo za które ponoszą odpowiedzialność obie strony.
Podstawa prawna :
- Ustawa z dnia 23 kwietnia 1963 r. kodeks cywilny ( art.394 k.c. )
