Dzień 1 marca jest świętem państwowym, poświęconym upamiętnieniu żołnierzy polskiego powojennego podziemia niepodległościowego i antykomunistycznego, którzy stawiali opór sowietyzacji Polski i podporządkowaniu jej ZSRR.
Data wydarzenia nawiązuje do 1 marca 1951 r., kiedy to w więzieniu na warszawskim Mokotowie wykonano wyrok śmierci na siedmiu członkach niepodległościowego i antykomunistycznego IV Zarządu Głównego Zrzeszenia „Wolność i Niezawisłość”.
Sejm Rzeczypospolitej Polskiej w 2001 r. podjął uchwałę, w której uznał zasługi organizacji i grup niepodległościowych, które po zakończeniu II wojny światowej zdecydowały się na podjęcie nierównej walki o suwerenność i niepodległość Polski, oddając w ten sposób hołd poległym i pomordowanym oraz wszystkim więzionym i prześladowanym członkom organizacji Wolność i Niezawisłość. Było to pierwsze tej rangi uhonorowanie żołnierzy zbrojnego podziemia antykomunistycznego.
Mianem Żołnierzy Wyklętych określani są bohaterowie, „którzy w obronie niepodległego bytu Państwa Polskiego, walcząc o prawo do samostanowienia i urzeczywistnienie dążeń demokratycznych społeczeństwa polskiego, z bronią w ręku, jak i w inny sposób, przeciwstawili się sowieckiej agresji i narzuconemu siłą reżimowi komunistycznemu”. Żołnierzy Wyklętych określa się również „Żołnierzami Niezłomnymi ” lub „żołnierzami drugiej konspiracji”.
Źródło: Ustawa z dnia 3 lutego 2011 r. o ustanowieniu Narodowego Dnia Pamięci „Żołnierzy Wyklętych”
